Fallingwater - arcydzieło słynnego Franka Lloyd Wrighta w Pensylwanii

Fallingwater był domem weekendowym dla rodziny Edgara J. Kaufmanna z Pittsburga, właścicieli domu towarowego Kaufmann.

Dom został zaprojektowany w 1935 roku przez amerykańskiego architekta Franka Lloyda Wrighta, a następnie w latach 1936-1939 zbudowany nad wodospadem w południowo-zachodniej Pensylwanii.

Rodzina mieszkała w tym domu od 1937 do 1963 roku. Edgar Jr., jedyne dziecko Kaufmannów, podarowało dom i 1500 akrów ziemi Konserwatorium Zachodniopensylwańskiemu.

Pierwotnie koszt domu szacowano na 35 000 dolarów, ale ostateczny rachunek wyniósł 155 000 dolarów. Kaufmanowie rozbudowali dom, dodając do niego pensjonat, garaż i pomieszczenia dla służby. W kwocie 155 tys. zawierało się 8 000 dolarów honorarium dla architekta i 4 500 dolarów za zainstalowane wyposażenie orzechowe. W dzisiejszych czasach ekwiwalent pieniężny wynosiłby 2,8 miliona dolarów.

Główny dom ma powierzchnię 495 m² (268 m² wnętrz i 227 m² powierzchni tarasów).

W 1939 roku do domu dobudowano pensjonat o powierzchni 158 m².

Budynek ma duże tarasy, z których niektóre trzymają się prosto wisząc bezpośrednio nad wodospadem i strumieniem. Dom w rzeczywistości znajduje się nisko w dolinie nad strumieniem, jednak z dalszej perspektywy wygląda dramatycznie.

W projekcie domu znajdują się silne poziome i pionowe. Wąskie stalowe wsporniki owijają się na całej długości salonu. Przypomina to poziome i pionowe linie w formacjach skalnych i innych naturalnych cechach. Wodospad jest słyszalny w każdym miejscu w domu. Architekt chciał, aby wnętrze i część zewnętrzna były bardzo mocno połączenie między sobą, zaś sam dom, aby był w zgodzie z naturą.

Wright opisał swój styl architektoniczny jako "organiczny", czyli będący w harmonii z naturą i zaangażowany w otoczenie.

Fallingwater jest jedynym dużym domem zaprojektowanym przez Wrighta, który został otwarty dla zwiedzających wraz z jego wyposażeniem, dziełami sztuki i nienaruszoną scenerią.

We wszystkich trzech piętrach budynku znajdują się okna sięgające od podłogi do sufitu. Większość domu wykonana jest z kamienia. Całość jest wykończona z użyciem tylko dwóch kolorów: jasnej ochry dla betonu i jego podpisu czerwonego Cherokee dla stali. Frank Lloyd Wright zaproponował kiedyś, aby powierzchnie betonowe domu pokryć złotym liściem, pomysł ten nie został jednak zrealizowany.

Dom zawiera skromne pokoje umeblowane przez samego Wrighta, z otwartym salonem i kompaktową kuchnią na pierwszym piętrze, oraz trzy małe sypialnie na drugim piętrze. Na trzecim piętrze mieścił się gabinet i sypialnia Edgara Jr., syna Kaufmanna. Wszystkie pomieszczenia nawiązują do naturalnego otoczenia domu, ponadto pokój dzienny posiada schody, które prowadzą bezpośrednio do wody poniżej.

Pensjonat połączony jest zakrytym tunelem w kształcie litery "S". Obok pensjonatu znajduje się basen także w kształcie litery "S".

Dzieło Lloyda było wielokrotnie doceniane na świecie. Magazyn "Time" wymienił Fallingwater jako "najpiękniejszą pracę" Wrighta. Budynek znalazł się na liście 28 miejsc "do odwiedzenia przed śmiercią" przez Instytut Smithsonian, zrzeszających największy na świecie kompleks muzeów i ośrodków edukacyjno-badawczych.

W 1966 roku budynek został uznany za narodowy zabytek historyczny. W 1991 roku członkowie American Institute of Architects uznali dom za "najlepsze kiedykolwiek stworzone dzieło architektury amerykańskiej", zaś w 2007 roku znalazł się na 29. miejscu na liście American's Favorite Architecture według AIA.

Pomimo że Fallingwater jest cudem architektury, to posiada kilka głównych wad konstrukcyjnych. Jego świetliki przeciekają, wodospad sprzyja rozwojowi pleśni, zaś budowniczowie nie użyli wystarczającej ilości stali zbrojeniowej do podparcia betonowego szkieletu pierwszego piętra. W 2002 roku wzmocniono fundamenty konstrukcji, aby zapobiec jej zawaleniu się w przyszłości.

Konserwatorium Zachodniej Pensylwanii opiekuje się Fallingwater od 1963 r. W 2002 r. przeprowadziło dużą renowację konstrukcji, wzmacniając wsporniki Fallingwater, aby zapobiec ich zawaleniu się i przyszłemu ugięciu. Koszt rekultywacji został w 2001 roku oszacowany na 11,5 mln dolarów.

Ponad 4,5 miliona ludzi odwiedziło do tej pory Fallingwater, co przekłada się na ok. 160 000 osób każdego roku.

Pomimo swojej sławy, Fallingwater został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO dopiero w roku 2019. Po kilku latach starań oraz zmianie pierwotnego zgłoszenia, aby objęło wiele budynków Wrighta, udało się osiągnąć cel.