Wawel - siedziba królów Polski w Krakowie

Gdzie znajduje się Wawel?

Adres Wawelu to Wawel 5 31-001 Kraków, Polska
pokaż na mapie

Kiedy powstał Wawel?

Czas powstania Wawelu to Od X wieku do XIII / XIV wieku

Ciekawostki i fakty o Wawelu oraz historia powstania

Wawel to dawna siedziba królów Polski, monarsza i narodowa nekropolia położona w samym sercu Krakowa.

Ta jurajska skała wapienna wznosi się na lewym brzegu Wisły. Pierwsi osadnicy na Wzgórzu Wawelskim pochodzą z okresu paleolitu.

W XI wieku polscy monarchowie wybudowali na wzgórzu Zamek Królewski w stylu gotyckim. W kolejnych stuleciach zamek był reformowany, jego konstrukcja została przekształcona w strukturę w stylu renesansowym.

Za czasów pierwszych polskich królów z dynastii Piastów Wawel był jedną z pierwszych siedzib królewskich. Mieszko I (ok. 962-992) wybrał Wawel na jedną z oficjalnych rezydencji.

Władysław Łokietek został koronowany, a następnie przeniósł się na Wawel w XIV wieku, tak powstała nowa siedziba królewska. Złoty wiek Wawelu przypadł na okres panowania Jagiellonów, wtedy to za panowania królów Zygmunta III Starego i Zygmunta Augusta, zafascynowanych ruchem renesansowym w Europie, nadano ich głównej siedzibie naprawdę nowoczesny charakter.

W 1596 roku przeniesiono stolicę Polski z Krakowa do Warszawy. Po tym czasie Zamek Królewski został opuszczony i splądrowany przez wojska pruskie. Gmach został wówczas zajęty przez Austriaków, którzy zbudowali mury miejskie wokół zamku i przekształcili jego wnętrze w celu wzmocnienia.

W czasie II wojny światowej w pałacu rezydował gubernator generalny Hans Frank.

Wawel, to zespół budynków otaczających majestatyczny dziedziniec. Znajdująca się tutaj katedra (Katedra Wawelska) posiada własne wieże. W XVI wieku wybudowano słynny arkadowy dziedziniec wawelski, zaś renesansowy zamek zastąpił wcześniejszy zamek gotycki.

Wyróżniające się budowle Wawelu, to Sala o 24 słupach, budynek przy Smoczej Jamie (romańska wieża), Kościół św. Gereona, Kościół św. Michała (romański) oraz rotunda z emporą przy baszcie Sandomierskiej.

Od zachodu kościół ma dwie wieże: Zegarową (wyższą) i Srebrnych Dzwonów (niższą, zwaną Wikaryjską). Przy elewacji północnej katedry stoi wieża Zygmuntowska, mające 5 dzwonów, z których największy waży 11 ton. Pozostałe wieże od strony północnej i wschodniej, to: Jana III Sobieskiego, Zygmunta III Wazy, Kurza Stopka, Duńska i Jordanka.

Pierwsza katedra w tym miejscu została zbudowana z drewna, prawdopodobnie około 1020 roku. Została pochłonięta przez pożar, po czym zastąpiona drugą katedrą, która następnie również spłonęła. Obecna budowla została konsekrowana w 1364 roku i wybudowana na polecenie pierwszego króla Polski koronowanego na Wawelu - Władysława Łokietka.

Katedra Wawelska od wieków była najważniejszym miejscem kultu w Polsce. Była też najważniejszą, najbogatszą i najbardziej prestiżową diecezją. W 1320 roku odbyła się tu koronacja króla Polski Władysława Łokietka, a od tego czasu także jego następców. Było to miejsce pochówku polskich królów i królowych, a od XIX wieku także bohaterów narodowych.

Kaplica ma status pomnika historii narodowej. Krypta katedry jest wykorzystywana jako miejsce ostatniego spoczynku praktycznie każdego króla i bohatera narodowego w Polsce, wśród nich Tadeusza Kościuszki i Józefa Piłsudskiego.

W drugiej połowie XX wieku Wawel został odrestaurowany i zaczął otwierać dla publiczności większość swoich komnat i budynków. Turystów przyciągają bogate wnętrza, zbiory artystyczne i militarne, a także imponujące fortyfikacje stanowiące prawdziwą wizytówkę Krakowa.

Odrestaurowany zamek na swoich dwóch kondygnacjach mieści 71 sal wystawowych. Znajduje się tutaj rezydencja monarsza z trzema skrzydłami oraz jednym parawanowym, wewnętrzny dziedziniec z arkadowymi krużgankami, brama wjazdowa oraz cztery wieże mieszkalne.

Znajdujące się tutaj obecnie muzeum zostało założone w 1930 roku i jest jednym z najważniejszych muzeów w kraju. Składa się z dziesięciu działów obejmujących zbiory malarstwa, w tym ważnej kolekcji włoskiego malarstwa renesansowego, a także z kolekcji Lanckorońskich. Można tu podziwiać dzieła sztuki związane historycznie lub artystycznie z Wawelem, z polskimi władcami, oraz wielkie zbiory magnackie, liczne grafiki, rzeźby, tkaniny, wśród nich kolekcji gobelinów Zygmunta II Augusta, prac złotniczych, broni i zbroi, ceramiki, porcelany miśnieńskiej oraz meble. W zbiorach muzeum sztuki orientalnej znajduje się największa w Europie kolekcja osmańskich namiotów.

Dzięki siedmiu wyspecjalizowanym pracowniom konserwatorskim muzeum jest również ważnym ośrodkiem konserwacji dzieł sztuki.

Zamek jest podzielony na kilka wystaw stałych, sezonowych oraz czasowych. Znajduje się tu sześć wystaw stałych: Reprezentacyjne Komnaty Królewskie i Prywatne Apartamenty Królewskie, Skarbiec Koronny i Zbrojownia, Sztuka Wschodnia, Zaginiony Wawel i Wawel Odzyskany.

Na Zamku Królewskim odbywają się liczne imprezy, w tym koncerty muzyki symfonicznej i kameralnej oraz spektakle operowe i pokazy tańca dworskiego.

Obecnie Wawel jest jedną z najpopularniejszych atrakcji turystycznych Krakowa, corocznie odwiedza go około 2,1 miliona turystów.

Z Wawelem jest związana legenda, która mówi, że pierwszych osadników w Krakowie nawiedzał straszliwy Smok Wawelski. Smok terroryzował ludzi, pożerał ich zapasy i dziewice. Mieszkał w jaskini pod wzgórzem w pobliżu brzegów Wisły. Jednakże dzięki odwadze księcia Kraka, został oszukany i zabity, a ludzie zostali wolni. Kraków został nazwany na jego cześć.

Smocza Jama jest obecnie możliwa do zwiedzania, ma 82 m długości, zaś u jej wyjścia znajduje się posąg mitycznego Smoka, ziejącego ogniem co 5 minut.

Projektant Wawelu

Typ konstrukcji, rodzaj budynku

Budowla Wawel jest typu Zamek

Styl architektoniczny

Styl architektoniczny Wawelu określany jest jako Renesans, Gotyk, Barok, Romański

Pozostałe wymiary, parametry oraz najczęściej zadawane pytania

Jaką powierzchnię zajmuje Wawel?

Wawel zajmuje powierzchnię 7,040 m² - powierzchnia zamku

Z jakiego materiału jest stworzona budowla?

Wawel jest wykonany z następujących materiałów: Kamień, drewno

Informacje praktyczne

Jaki jest koszt wejścia na Wawel?

Bilety na Wawel dostępne są w następujących cenach i wariantach:

• Wstęp na teren wzgórza i na dziedziniec arkadowy jest bezpłatny.
• Bilety do Reprezentacyjnych Komnat Królewskich, Skarbca Koronnego i Zbrojowni, Namiotów Tureckich, kościoła św. Gereona są płatne indywidualnie, w cenie ok. 15 zł ulgowy, 20-25 zł normalny.

W jakich godzinach otwarta jest Wawel?

Wawel otwarta lub dostępna jest do zwiedzania w następujących dnaich i godzinach:

• Wzgórze wawelskie jest otwarte:
• kwiecień i wrzesień: 06:00 - 19:00.
• maj-sierpień: 06:00 - 20:00.
• listopad-luty: 06:00 - 17:00.
• marzec i październik: 06:00 - 18:00.

Czy budowla znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO?

Oficjalna strona

Oficlajna strona budowli, na której znaleźć można aktualne informacje to http://www.wawel.krakow.pl/

Pytania i odpowiedzi

Dlaczego Wawel jest ważny w historii Polski?

Wawel odgrywał kluczową rolę w historii Polski jako miejsce koronacji królów, pochówku znanych postaci historycznych i ważnych wydarzeń politycznych.

Czy Zamek Królewski jest otwarty dla zwiedzających?

Tak, Zamek Królewski na Wawelu jest otwarty dla zwiedzających, którzy mogą podziwiać jego sale, kaplice i wystawy.

Kto jest pochowany w Katedrze Wawelskiej?

W Katedrze Wawelskiej spoczywają szczątki wielu polskich monarchów, w tym królów, królowych i innych ważnych postaci historycznych.

Czy na Wawelu można zobaczyć skarbiec królewski?

Tak, Złota Kaplica na Wawelu pełni funkcję skarbca królewskiego, gdzie przechowywane są cenne insygnia koronacyjne i klejnoty.

Ile schodów prowadzi na Wzgórze Wawelskie?

Dojście na Wzgórze Wawelskie wymaga pokonania około 130 schodów z Placu Zamkowego.

Czy Wawel jest otwarty przez cały rok?

Tak, większość obiektów na Wawelu jest otwarta przez większość roku, chociaż godziny otwarcia mogą się różnić w zależności od sezonu.

Czy na terenie kompleksu Wawel są przewodnicy?

Tak, na terenie Wawelu dostępne są usługi przewodników, którzy oprowadzają zwiedzających po poszczególnych częściach kompleksu.

Czy istnieje możliwość zakupu biletów online przed wizytą na Wawelu?

Tak, zazwyczaj istnieje możliwość zakupu biletów online przed wizytą na Wawelu, co może ułatwić uniknięcie długich kolejek.

Czy Wawel jest miejscem organizacji wydarzeń kulturalnych?

Tak, Wawel często pełni rolę miejsca organizacji różnego rodzaju wydarzeń kulturalnych, koncertów, wystaw czy festiwali.

Czy wstęp na teren Wawelu jest bezpłatny w określone dni?

W niektóre dni roku, zazwyczaj w związku z ważnymi świętami, wstęp na teren Wawelu może być bezpłatny. Warto sprawdzić kalendarz wydarzeń.

Czy Wawel jest dostępny dla osób niepełnosprawnych?

W ciągu ostatnich lat podejmowane są starania, aby Wawel był bardziej dostępny dla osób niepełnosprawnych. Warto wcześniej skonsultować się z personelem.

Czy istnieją specjalne tury tematyczne na Wawelu, na przykład związane z historią sztuki czy architektury?

Tak, Wawel często oferuje specjalne tury tematyczne, które skupiają się na konkretnej dziedzinie, takiej jak historia sztuki czy architektury.

Czy na terenie Wawelu obowiązują jakieś zasady dotyczące ubioru?

W niektórych miejscach, zwłaszcza w obiektach sakralnych, może obowiązywać stosowny ubiór. Warto sprawdzić zasady przed wizytą.

Czy warto wcześniej zaplanować trasę zwiedzania, aby maksymalnie wykorzystać czas?

Tak, planowanie trasy zwiedzania może pomóc w efektywnym wykorzystaniu czasu i zobaczeniu najważniejszych miejsc na Wawelu.