Nagroda Pritzkera 2020 dla Yvonne Farrell i Shelley McNamary

Yvonne Farrell i Shelley McNamara zostały wyróżnione Nagrodą Pritzkera w 2020 roku, tym samym zostając czwartą i piątą kobietą w 41-letniej historii, które zostały uhonorowane tą najważniejszą nagrodą w świecie architektury, odpowiednikiem filmowej Nagrody Nobla.

Town House Building, Kingston University, zdj. Ed Reeves

 

Laureatów ogłoszono we wtorek twierdząc, że Irlandzka para, współzałożyciele dublińskiej firmy Grafton Architects, została nominowana do tegorocznych laureatów w uznaniu za ich "nieustanne zaangażowanie w doskonałość".

Farrell i McNamara, znani z solidnych konstrukcji z betonu i kamienia, pracowali głównie w swojej rodzinnej Irlandii, ale także w Europie i poza nią. Duet wyprodukował dziesiątki budynków mieszkalnych, komercyjnych i publicznych od czasu otwarcia swojego biura w 1978 r.

Grafton Architects są jednak najbardziej znani z budynków edukacyjnych. Firma została doceniona na świecie w 2008 roku, kiedy jej projekt dla kampusu uniwersyteckiego w Mediolanie na Bocconi, solidna skorupa z kamiennych konstrukcji na podziemnych salach wykładowych wykutych pod powierzchnią miasta, została nazwana Światowym Budynkiem Roku na Światowym Festiwalu Architektury.

Firma przez lata kontynuowała praktykę projektowania budynków dla instytucji akademickich, w tym University College Dublin, Toulouse School of Economics i London School of Economics. Być może najbardziej znaczącym z nich jest kampus Uniwersytetu Inżynierii i Technologii w Limie w Peru, który zdobył prestiżową nagrodę międzynarodową RIBA w 2016 roku.

Projekt składa się z przestrzeni dydaktycznych i biur dramatycznie ułożonych w coś, co firma określa jako "sztuczny klif". Projekt jest typowy dla dorobku pary, która często składa się z solidnych, imponujących tomów, które zaznaczają miejskie krajobrazy, a nie wtapiają się w nie.

Wtorkowe ogłoszenie stanowi znaczący krok dla nagrody długo krytykowanej za brak reprezentacji kobiet. Przypomnijmy, że pierwszą kobietą, zdobywczynią tej nagrody była Zaha Hadid, laureatka nagrody Pritzkera w 2004 roku.

Nagroda Pritzkera, po raz pierwszy przyznana została amerykańskiemu architektowi Philipowi Johnsonowi w 1979 r. Honoruje żyjących architektów, którzy wykazują połączenie "talentu, wizji i zaangażowania". Wśród poprzednich laureatów wyróżnić można np. Franka Gehrego, Normana Fostera, I.M. Pei, Zahę Hadid czy Oscara Niemeyera. Zeszłoroczna nagroda przypadła Aracie Isozaki, ósmemu japońskiemu architektowi, któremu przyznano ten zaszczyt.

Zdj. Alice Clancy

University Campus UTEC Lima, zdj. Iwan Baan

Universita Luigi Bocconi, zdj. Alexandre Soria

Urban Institute of Ireland, zdj. Ros Kavanagh

University Campus UTEC Lima, zdj. Iwan Baan