Angielski gotyk - definicja stylu architektonicznego

Gotyk angielski to jeden z najbardziej fascynujących stylów architektonicznych, który zasługuje na szczególną uwagę. Ten styl nie tylko wpłynął na wygląd wielu budynków w Anglii, ale także stał się symbolem pewnej epoki w historii architektury. W tym artykule przyjrzymy się historii gotyku angielskiego, jego charakterystycznym cechom, prekursom oraz najpopularniejszym budowlom, które przetrwały do dziś.

 

Informacje i historia

Gotyk angielski, znany również jako gotyk perpendykularny, rozwinął się w Anglii na przełomie XIV i XV wieku. Był to okres dużych zmian społecznych i politycznych, które miały wpływ na architekturę. Początki gotyku angielskiego można datować na czasy późnego średniowiecza, kiedy to styl romański zaczynał ustępować miejsca bardziej skomplikowanym i eleganckim formom architektonicznym.

 

Początki i rozwój

Wszystko zaczęło się w XII wieku, kiedy to architekci zaczęli eksperymentować z nowymi technikami budowlanymi, takimi jak łuki ostre i sklepienia krzyżowo-żebrowe. Wcześniejsze style, takie jak romański, były masywne i proste, natomiast gotyk wprowadził lekkość i wyrafinowanie.

W Anglii, gotyk przyjął unikalne cechy, różniące się od gotyku francuskiego. Wczesny gotyk angielski, znany jako styl "Early English", charakteryzował się prostotą i harmonią. Następnie, rozwijał się "Decorated Gothic", który wprowadził bardziej ozdobne elementy, takie jak skomplikowane wzory okien i bogate dekoracje rzeźbiarskie.

 

Cechy

Cechy gotyku angielskiego są unikalne i łatwo rozpoznawalne. Styl ten wyróżnia się na tle innych rodzajów gotyku dzięki swojej specyficznej estetyce i technikom budowlanym.

Łuki ostre i sklepienia krzyżowo-żebrowe

Jedną z najbardziej charakterystycznych cech gotyku angielskiego są łuki ostre, które pozwalały na budowanie wyższych i bardziej przestronnych wnętrz. Sklepienia krzyżowo-żebrowe, które powstały na przecięciu dwóch łuków, pozwalały na lepsze rozłożenie ciężaru dachu, co z kolei umożliwiało wznoszenie wyższych budowli.

Długi i prosty plan

Gotyk angielski często charakteryzuje się długim, prostym planem budowli. Katedry i kościoły w tym stylu mają zazwyczaj wydłużone nawy główne i proste prezbiteria, co nadaje im elegancki i harmonijny wygląd.

Okna lancetowe i witraże

Okna lancetowe, czyli wysokie i wąskie, są kolejnym znakiem rozpoznawczym gotyku angielskiego. W połączeniu z witrażami, tworzą one niesamowite efekty świetlne, które wypełniają wnętrza budowli kolorowym światłem. Witraże często przedstawiają sceny biblijne lub postacie świętych, co dodaje dodatkowego wymiaru duchowego tym budowlom.

Ozdobne rzeźby i detale

Ozdobne rzeźby i detale architektoniczne, takie jak rzeźbione kapitele, korynckie kolumny, czy dekoracyjne fryzy, są nieodłącznym elementem gotyku angielskiego. Rzeźby te często przedstawiają sceny z Biblii, zwierzęta, a także motywy roślinne, co dodaje budowlom bogactwa i złożoności.

 

Prekursorzy

Prekursorzy gotyku angielskiego odegrali kluczową rolę w kształtowaniu tego stylu. Byli to zarówno architekci, jak i mecenasowie, którzy wspierali rozwój nowych technik i form budowlanych.

Architekci

Jednym z najbardziej znanych architektów gotyku angielskiego był William of Sens, który zaprojektował chór katedry w Canterbury. Jego praca była inspiracją dla wielu innych architektów, którzy kontynuowali rozwijanie tego stylu. Innym ważnym architektem był Henry Yevele, który pracował nad wieloma znaczącymi budowlami, takimi jak Westminster Abbey.

Mecenasowie

Mecenasowie, tacy jak król Henryk III, odegrali kluczową rolę w promocji gotyku angielskiego. Henryk III był wielkim miłośnikiem sztuki i architektury, co zaowocowało wieloma znaczącymi projektami budowlanymi, takimi jak przebudowa Westminster Abbey w stylu gotyckim.

 

Najpopularniejsze budowle

Gotyk angielski pozostawił po sobie wiele imponujących budowli, które do dziś zachwycają swoją architekturą. Oto kilka najważniejszych z nich:

Katedra w Canterbury

Katedra w Canterbury jest jednym z najbardziej znanych przykładów gotyku angielskiego. Została założona w 597 roku, ale jej obecny kształt pochodzi głównie z XII i XIII wieku. Katedra ta jest siedzibą arcybiskupa Canterbury i jednym z najważniejszych miejsc pielgrzymkowych w Anglii.

Katedra w Yorku

Katedra w Yorku, znana również jako York Minster, jest kolejnym wspaniałym przykładem gotyku angielskiego. Jej budowa rozpoczęła się w 1230 roku i trwała ponad 250 lat. Katedra ta jest największą gotycką katedrą w północnej Europie i zachwyca swoją monumentalną architekturą oraz pięknymi witrażami.

Westminster Abbey

Westminster Abbey, położone w Londynie, jest jednym z najważniejszych budynków w historii Anglii. Jego gotycka architektura jest imponująca, a wnętrze kryje groby wielu brytyjskich monarchów oraz innych znaczących postaci historycznych. Przebudowa opactwa w stylu gotyckim rozpoczęła się w XIII wieku za panowania Henryka III.

Katedra w Salisbury

Katedra w Salisbury to kolejny wspaniały przykład gotyku angielskiego. Została zbudowana w latach 1220-1258 i jest znana z najwyższej w Anglii wieży, która osiąga wysokość 123 metrów. Katedra ta zachwyca swoją elegancką sylwetką oraz przestronnymi wnętrzami.

 

Podsumowanie

Gotyk angielski to niezwykle fascynujący styl architektoniczny, który miał ogromny wpływ na rozwój budownictwa w Anglii. Jego unikalne cechy, takie jak łuki ostre, sklepienia krzyżowo-żebrowe, długi i prosty plan, okna lancetowe i ozdobne rzeźby, sprawiają, że jest łatwo rozpoznawalny. Prekursorzy tego stylu, zarówno architekci, jak i mecenasowie, odegrali kluczową rolę w jego kształtowaniu. Dzięki nim możemy dziś podziwiać wiele wspaniałych budowli, takich jak katedra w Canterbury, York Minster, Westminster Abbey czy katedra w Salisbury. Gotyk angielski to prawdziwe arcydzieło architektury, które wciąż zachwyca swoją piękną i złożoną formą.