Zapora w Solinie (Solina, Polska) - zapora, tama, zbiornik wodny
Gdzie znajduje się Zapora w Solinie?
Adres Zapory w Solinie to Solina, woj. Podkarpackie, Polska
pokaż na mapie
Kiedy powstała Zapora w Solinie?
Czas powstania Zapory w Solinie to 1961 - 1968
Ciekawostki i fakty o Zapory w Solinie oraz historia powstania
Zapora w Solinie to jeden z najbardziej imponujących obiektów hydrotechnicznych w Polsce, a jej majestatyczna struktura oraz znaczenie dla regionu Bieszczadów sprawiają, że jest to miejsce, które przyciąga uwagę nie tylko inżynierów, ale również turystów. Choć wiele osób zna ją głównie jako atrakcję turystyczną, jej historia, budowa i funkcjonowanie kryją wiele interesujących faktów i ciekawostek. W tym artykule postaramy się przybliżyć historię powstania zapory, opowiedzieć o wyzwaniach związanych z jej budową oraz przedstawić jej techniczne aspekty.
Historia powstania zapory w Solinie
Projekt zapory na Sanie, z której później narodziła się zapora w Solinie, powstał już w 1921 roku. Wówczas inżynierowie zauważyli, że rzeka San, szczególnie w okolicach Bieszczad, charakteryzuje się bardzo zmiennym przepływem wody. Podczas wiosennych roztopów rzeka wylewała, powodując powodzie, które stanowiły poważne zagrożenie dla lokalnych wiosek i gospodarstw. Koncepcja zapory miała więc na celu nie tylko zabezpieczenie przed żywiołami, ale również magazynowanie wody oraz produkcję energii elektrycznej.
Pierwsze poważne przygotowania do budowy zapory rozpoczęły się w 1937 roku. Niestety, plany te zostały przerwane przez wybuch II wojny światowej. Dopiero po wojnie, w latach 50. XX wieku, wznowiono prace nad projektem, a faktyczna budowa ruszyła w 1960 roku. Podjęto decyzję o realizacji przedsięwzięcia, które miało fundamentalne znaczenie dla gospodarki wodnej regionu. Budowa zapory była ogromnym wyzwaniem inżynieryjnym i logistycznym, które wymagało zaangażowania nie tylko dużych środków finansowych, ale także przesiedlenia tysięcy ludzi.
Przed rozpoczęciem budowy zapory, lokalne społeczności, zamieszkujące tereny przeznaczone pod przyszłe jezioro, musiały zostać przesiedlone. Związane z tym było opuszczenie i rozebranie wielu zabudowań, w tym całych wsi. Pod wodą znalazły się między innymi miejscowości takie jak Solina, Zawóz i Rajskie, co dla mieszkańców tych terenów stanowiło ogromny cios. W rezultacie woda przykryła kilka historycznych osad, a nad ich miejscem powstało nowe, sztuczne jezioro – Jezioro Solińskie.
Zapora w Solinie – imponujące wymiary i dane techniczne
Zapora w Solinie ma imponujące 81,8 metra wysokości, co czyni ją najwyższą zaporą w Polsce. Jej potężna konstrukcja przyciąga uwagę i budzi respekt. Sam fakt, że budowla ma taką wysokość, sprawia, że jest to obiekt unikalny w skali kraju, a jej rozmiar jest w pełni widoczny dopiero, gdy znajdziemy się u jej podnóża.
Tama stworzyła również ogromne jezioro, które stało się jednym z najbardziej rozpoznawalnych zbiorników wodnych w Polsce – Jezioro Solińskie. Zbiornik ten ma pojemność aż 474 milionów metrów sześciennych wody, a jego powierzchnia przekracza 2100 hektarów. Długość Jeziora Solińskiego to imponujące 27 kilometrów, co czyni je jednym z największych sztucznych jezior w kraju. Warto również wspomnieć o maksymalnej głębokości jeziora, która wynosi aż 60 metrów. Wszystkie te dane pokazują, że zapora i jezioro w Solinie to przedsięwzięcie o olbrzymiej skali.
Długość brzegowa jeziora to aż 150 kilometrów, co daje wiele możliwości zarówno turystom, jak i miłośnikom sportów wodnych. To także obszar o dużym znaczeniu ekologicznym, gdzie można spotkać liczne gatunki zwierząt i roślin, co dodatkowo podkreśla unikalny charakter tego miejsca.
Hydroelektrownia Solina – serce zapory
Jednym z głównych powodów budowy zapory w Solinie była konieczność produkcji energii elektrycznej. Dlatego też przy zaporze powstała nowoczesna hydroelektrownia wodna szczytowo-pompowa, która do dziś pełni kluczową rolę w polskim systemie energetycznym. Elektrownia ta wyposażona jest w cztery turbozespoły typu Francisa, które w sumie mają zainstalowaną moc 136 MW. Po modernizacji planowanej w najbliższych latach, moc ta ma wzrosnąć do 200 MW, co jeszcze bardziej zwiększy jej potencjał.
Hydroelektrownia w Solinie produkuje rocznie średnio 112 GWh energii elektrycznej, co jest znaczną ilością energii odnawialnej, która zasila region oraz pomaga stabilizować krajową sieć energetyczną. To ważny element polskiej gospodarki energetycznej, który pokazuje, jak kluczową rolę mogą pełnić źródła odnawialne w naszej codzienności.
Warto także wspomnieć, że zapora w Solinie nie działałaby bez skomplikowanego systemu kanałów, które umożliwiają regulowanie przepływu wody. Dwa strome kanały spustowe odprowadzają nadmiar wody, a zrzut wody z zapory jest nie tylko efektywny, ale również efektowny. Wodospady, które tworzą się w wyniku tego procesu, są widowiskowe i stanowią atrakcję turystyczną, przyciągającą co roku tysiące odwiedzających.
Trudności i wyzwania podczas budowy zapory
Budowa zapory w Solinie to jedno z największych wyzwań inżynieryjnych XX wieku w Polsce. W projekcie brało udział ponad 2000 robotników, którzy mimo trudnych warunków pracy, zdołali ukończyć budowę w niespełna dekadę. Co ciekawe, pomimo skomplikowanej i niebezpiecznej budowy, podczas całego procesu nie doszło do żadnego śmiertelnego wypadku. Jest to niezwykle rzadkie, zwłaszcza w tamtych czasach, kiedy standardy bezpieczeństwa były znacznie niższe niż obecnie.
Zapora została wybudowana z wykorzystaniem 820 tysięcy metrów sześciennych betonu, a do jego produkcji zużyto 1,7 miliona ton kruszywa oraz 200 tysięcy ton cementu. Sama zapora waży około 2 milionów ton, co pokazuje, jak potężna i solidna jest to konstrukcja. Całość budowli podzielona została na 43 sekcje, co pozwala na łatwiejsze zarządzanie jej utrzymaniem oraz kontrolą. Co więcej, wewnątrz zapory biegną cztery poziomy galerii komunikacyjno-kontrolnych o łącznej długości 2 kilometrów. Dzięki temu możliwa jest regularna inspekcja i konserwacja tej gigantycznej budowli.
Zespół Elektrowni Wodnych Solina-Myczkowce
Warto również wspomnieć, że zapora w Solinie nie jest jedyną tego typu konstrukcją w regionie. W skład Zespołu Elektrowni Wodnych Solina-Myczkowce wchodzi także zapora w Myczkowcach. Choć jest ona znacznie mniejsza niż zapora w Solinie, ma swoje własne znaczenie dla regionu. Zapora w Myczkowcach ma 430 metrów długości oraz 23 metry wysokości, a jej objętość wynosi 216 tysięcy metrów sześciennych. Wspólnie z zaporą w Solinie tworzy zintegrowany system regulacji przepływu wód oraz produkcji energii elektrycznej, co czyni je kluczowymi elementami gospodarki wodnej Podkarpacia.
Ciekawostki i wpływ zapory na region
Zapora w Solinie to nie tylko gigantyczna konstrukcja techniczna, ale również miejsce o wielkim znaczeniu turystycznym. Jezioro Solińskie przyciąga co roku tysiące turystów, którzy korzystają z uroków tego malowniczego regionu. Wokół jeziora powstały liczne ośrodki wypoczynkowe, mariny, a także trasy rowerowe i piesze. To idealne miejsce dla miłośników sportów wodnych, żeglarzy, wędkarzy oraz wszystkich tych, którzy pragną odpocząć na łonie natury.
Niemniej jednak, budowa zapory miała także swoje ciemne strony. Wielu mieszkańców, którzy zamieszkiwali tereny zalane przez jezioro, musiało opuścić swoje domy, co wiązało się z wieloma trudnymi doświadczeniami. Wspomnienia dawnych wiosek, które znalazły się pod wodą, nadal żyją w opowieściach lokalnych mieszkańców i są częścią historii tego miejsca.
Nagrody i wyróżnienia związane z zaporą w Solinie
Zapora w Solinie od momentu swojego powstania stała się symbolem osiągnięć polskiej inżynierii hydrotechnicznej. To jedno z najważniejszych przedsięwzięć tego rodzaju w Polsce, które doczekało się wielu nagród i wyróżnień na krajowych oraz międzynarodowych arenach.
Jednym z pierwszych wyróżnień, które zapora otrzymała, była Nagroda Państwowa przyznana w latach 70. XX wieku za wkład w rozwój krajowej gospodarki energetycznej oraz za umiejętne połączenie funkcji ochrony przeciwpowodziowej z produkcją energii. Było to szczególne uznanie dla inżynierów i budowniczych, którzy przyczynili się do zrealizowania tego ambitnego projektu.
W późniejszych latach zapora została również wyróżniona w konkursach architektonicznych i inżynieryjnych, takich jak Nagroda Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Wodnych i Melioracyjnych za innowacyjne rozwiązania technologiczne w hydrotechnice. Szczególną uwagę zwrócono na skomplikowaną konstrukcję zapory, która była pionierska na tle innych europejskich budowli tego typu.
Dzięki swojemu znaczeniu dla turystyki oraz kultury, zapora znalazła się także na liście Polskich Cudów Techniki, co przyczyniło się do jeszcze większej promocji tego regionu. Warto również wspomnieć, że obiekt ten został wielokrotnie nagradzany na międzynarodowych sympozjach dotyczących ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju.
Filmy i książki związane z zaporą w Solinie
Zapora w Solinie, ze względu na swój monumentalny charakter oraz unikalną lokalizację w malowniczych Bieszczadach, stała się inspiracją dla twórców filmowych i literackich. Od momentu powstania zapora kilkukrotnie pojawiła się w różnych produkcjach, które ukazywały jej potęgę oraz mistyczny klimat otaczającego jeziora.
Jednym z bardziej znanych filmów, w których zapora w Solinie odegrała kluczową rolę, jest produkcja "Na granicy" z 2016 roku. Ten trzymający w napięciu thriller, osadzony w surowych warunkach Bieszczad, wykorzystał zaporę i jej okolice jako tło do rozgrywającej się fabuły. Monumentalna konstrukcja zapory stała się jednym z symboli bezwzględności natury i człowieka w obliczu ekstremalnych sytuacji.
Zapora pojawiła się również w kilku filmach dokumentalnych, które prezentowały jej historię oraz proces budowy. Produkcje takie jak "Solińska tama – cud hydrotechniki" pokazują kulisy powstawania zapory, rozmawiając z inżynierami, budowniczymi oraz mieszkańcami regionu, którzy opowiadają o wpływie tej konstrukcji na ich życie. Dokumenty te podkreślają nie tylko technologiczny aspekt projektu, ale również jego społeczne konsekwencje.
Jeśli chodzi o literaturę, zapora i Jezioro Solińskie pojawiają się w wielu powieściach oraz reportażach, często jako tło do akcji. "Tam, gdzie rzeka San ginie w jeziorze" to jedna z książek, która opowiada o życiu mieszkańców przesiedlonych podczas budowy zapory. Autor z wielką wrażliwością ukazuje trudne decyzje, które musieli podjąć ludzie zmuszeni do opuszczenia swoich domów, oraz ich emocje związane z utratą dorobku życia.
Zapora zagościła również w kilku powieściach przygodowych, gdzie stanowi scenerię dla tajemniczych wydarzeń. Przykładem może być powieść "Zagadka Solińskiej zapory", która łączy w sobie elementy kryminału i thrillera, wykorzystując otoczenie zapory jako miejsce pełne zagadek i mrocznych tajemnic.
Podsumowanie
Zapora w Solinie to nie tylko najwyższa zapora w Polsce, ale również symbol triumfu ludzkiej inżynierii nad siłami natury. Jej imponujące wymiary, zaawansowana technologia oraz znaczenie dla regionu sprawiają, że jest to miejsce, które warto odwiedzić. Z jednej strony jest to kluczowy element polskiego systemu energetycznego, a z drugiej – atrakcja turystyczna, która co roku przyciąga setki tysięcy ludzi. Budowa tej zapory to przykład, jak wiele można osiągnąć dzięki determinacji, wiedzy i umiejętnościom, a także, jak potężny wpływ na otoczenie może mieć jedna inwestycja.
Projektant Zapory w Solinie

Typ konstrukcji, rodzaj budynku
Budowla Zapora w Solinie jest typu Tama, Zapora
Pozostałe wymiary, parametry oraz najczęściej zadawane pytania
Ile metrów długości ma Zapora w Solinie?
Zapora w Solinie ma długość 664 metry
Z jakiego materiału jest stworzona budowla?
Zapora w Solinie jest wykonana z następujących materiałów: Zbrojony beton
Koszt budowy
Koszt budowy i wykonania Zapory w Solinie to 1,5 mld złotych
Inne nazwy
Budowla znana jest także pod innymi nazwami potocznymi lub w oryginalnym języku, tj. Zapora w Myczkowcach
Oficjalna strona
Oficlajna strona budowli, na której znaleźć można aktualne informacje to http://solina.pl
Położenie na mapie / Jak tam dojechać


Komentarze do Zapora w Solinie (129) Średnia ocen: 4,0 Dodaj komentarz / Oceń budowlę
Na podstawie 129 komentarzy