Winda Santa Justa w Lizbonie - neogotycka budowla w Baixa

Winda Santa Justa w Lizbonie jest najszybszym sposobem na dostanie się z dzielnicy Baixa do dzielnicy Bairro Alto.

Została uruchomiona 10 lipca 1902 roku, jako jeden z systemów transportu publicznego miasta. Nosiła wtedy nazwę Elevador do Carmo (Winda do Carmo).

Winda okazała się ogromnym sukcesem, ponieważ przed jej powstaniem bardzo trudno było podróżować z góry do dołu Lizbony i na odwrót. Mieszkańcy Lizbony byli tak podekscytowani tą nowością, że pierwszego dnia sprzedano 3.000 biletów.

Zbudowana została w stylu neogotyckim, czyli takim samym, jak słynna wieża Eiffla w Paryżu. Nie przez przypadek jest w tym samym stylu, gdyż została zbudowana przez urodzonego w Portugalii francuskiego architekta Raoula Mesnier de Ponsard, który był wielbicielem Gustave'a Eiffela. Dlatego też konstruktor zastosował rozwiązania podobne jak w wieży Eiffla, takie jak żelazna konstrukcja, wielkie neogotyckie łuki czy geometryczne wzory. Na uwagę zasługują także neogotyckie detale w stylu filigranowym.

Wieża ma całkowitą wysokość 45 metrów, jednak posiada jeszcze jeden poziom, do którego prowadzą spiralne schody, a który obecnie pełni funkcję kawiarni. To tam znajduje się taras widokowy oferujący wspaniałe widoki na dzielnicę Baixa.

Winda może jednocześnie przetransportować 20 osób w górę na wysokość 32 metrów, jednak w dół może zabrać tylko 15 osób. Kiedyś mogło nią podróżować do 24 osób.

Konstrukcja budowli składa się z 7 pięter, w których poruszają się dwie kabiny windy, ozdobione drewnem, lustrami i oknami. Kilkanaście poprzecznych belek, tworzy podwójną kratownicę, wspartą u góry na fundamentach Escadinhas de Santa Justa. Główna maszyneria została zainstalowana u podstawy windy, podczas gdy przy wyjściu na Largo do Carmo znajduje się weranda umożliwiająca cyrkulację. Przestrzeń przeznaczona na urządzenia elektryczne została umieszczona pod Escadinhas, w specjalnej przestrzeni wydzielonej pod sklepieniem.

Już w roku 1896 rada miasta Lizbony zaproponowała budowę pionowej windy.

Budowa windy trwała dwa lata, rozpoczęła się w 1900 roku i zakończyła w 1902 roku. Inauguracja odbyła się 31 sierpnia 1901 roku i została dokonana przez króla Carlosa I. Budowa obiektu była finansowana przez dom królewski.

Oficjalne otwarcie dla publiczności nastąpiło 10 lipca 1902 roku, po dwóch dniach pospiesznych testów. W dniu otwarcia miała miejsce ulewna burza z deszczem i piorunami, ale mimo to sprzedano ponad 3.000 biletów tego jednego dnia. Do końca pierwszego roku, ponad pół miliona pasażerów przejechało się windą, czyniąc ją prawie tak popularną, jak wieża Eiffla.

Winda ta była początkowo napędzana parą, aż do 6 listopada 1907 roku, kiedy to zainstalowano silnik elektryczny.

W 2002 roku budowla została zakwalifikowana jako zabytek narodowy, razem z pozostałymi kolejami linowymi miasta: Lavra, Gloria i Bica.

W 2006 roku przeprowadzono poważny projekt renowacji windy, podczas którego dodano m.in. nowoczesne elementy bezpieczeństwa.