Statua Wolności (Nowy Jork, USA) - posąg, pomnik, symbol Nowego Jorku

Statua Wolności (ang. Statue of Liberty), właściwie Wolność Opromieniająca Świat (ang. Liberty Enlightening the World, fr. La liberté éclairant le monde) to monumentalny posąg na Liberty Island u ujścia rzeki Hudson do Oceanu Atlantyckiego w regionie metropolitalnym Nowego Jorku. Jest nieoficjalnym symbolem wolności, Nowego Jorku i Stanów Zjednoczonych. Wyspa Liberty wraz z wyspą Ellis stanowi kompleks będący własnością federalną i zarządzany przez National Park Service. Administracyjnie należy do stanu Nowy Jork.

Monumentalna, neoklasycystyczna statua została wzniesiona w latach 1884–1886 według projektu Frédérica-Auguste’a Bartholdiego, Gustave’a Eiffela (konstrukcja) i Richarda Morrisa Hunta (postument). Jest to dar narodu francuskiego dla narodu amerykańskiego, upamiętniający przymierze obu narodów w czasie wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. W 1924 roku została uznana za narodowy pomnik Stanów Zjednoczonych, a w 1984 roku wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Figuruje również w rejestrze National Register of Historic Places.

Historia i symbolika

Pomnik, utrzymany w stylu neoklasycyzmu realistycznego, jest dziełem francuskiego rzeźbiarza Frédérica-Auguste’a Bartholdiego. Przedstawia postać kobiecą trzymającą w prawej dłoni pochodnię, a w lewej tablicę, na której umieszczona jest data uzyskania niepodległości przez Stany Zjednoczone. Wyryte jest dokładnie: JULY IV MDCCLXXVI (4 lipca 1776). Na koncepcję Statuy Wolności miał wpływ obraz Eugène Delacroix "Wolność wiodąca lud na barykady", a jej twarzy Bartholdi nadał rysy własnej matki, lecz ciało wzorował na swojej kochance.

Pomnik był darem rządu francuskiego dla USA w 100-lecie uchwalenia Deklaracji niepodległości. Został wzniesiony we Francji i przekazany w 1884 roku ambasadorowi amerykańskiemu w Paryżu. Potem rozebrano go na części i wysłano statkiem do Nowego Jorku. Odsłonięcie odbyło się 28 października 1886 roku i dokonał tego prezydent Grover Cleveland. Jest narodowym pomnikiem USA, zarządzanym przez National Park Service.

Statua Wolności znajduje się na Liberty Island, u ujścia rzeki Hudson. Podstawa pomnika stoi na XIX-wiecznym forcie Wood, o narysie gwiaździstym. Jest własnością federalną administrowaną przez National Park Service i znajduje się na terenie objętym jurysdykcją stanu Nowy Jork.

Na postumencie znajduje się płyta z tekstem sonetu Emmy Lazarus "Nowy kolos", który jest często interpretowany jako powitanie dla imigrantów przybywających do Ameryki.

Imponujące wymiary i konstrukcja

Kiedy patrzymy na Statuę Wolności, trudno nie zauważyć jej ogromu. Jej wysokość od podstawy do wierzchołka pochodni wynosi 46,5 metra, a jeśli dodamy do tego piedestał, całkowita wysokość od ziemi do najwyższego punktu wynosi 93 metry. To naprawdę imponująca figura, która góruje nad nowojorskim portem.

Każdy element statuy jest starannie zaprojektowany i wykonany. Na przykład długość dłoni wynosi 5 metrów, a palca wskazującego 2,44 metra. Głowa ma wysokość 5,26 metra i szerokość od ucha do ucha 3,05 metra, co sprawia, że nawet najmniejsze detale są ogromne w skali ludzkiej. Długość pomiędzy oczami to 0,76 metra, a nos ma długość 1,48 metra. Każdy z tych wymiarów podkreśla monumentalny charakter posągu.

Jednym z najważniejszych elementów Statuy Wolności jest tablica, którą trzyma w lewej ręce. Ma ona wymiary 7,19 metra na 4,14 metra i grubość 0,61 metra, a widnieje na niej napis: "4 lipca 1776 r. Dzień Niepodległości Ameryki". To przypomnienie o historycznym dniu, który zapoczątkował nowy rozdział w historii USA.

Autorem konstrukcji stalowej i podstawy był Gustave Eiffel, ten sam inżynier, który zaprojektował słynną Wieżę Eiffla w Paryżu. Konstrukcja statuy jest wykonana z żelaza pokrytego miedzią, co nadaje jej charakterystyczny zielony kolor patyny.

Wewnątrz posągu znajdują się dwa ciągi kręconych schodów, każdy liczący 168 stopni, prowadzące do korony, w której znajduje się 25 okien. Schody te umożliwiają zwiedzającym dotarcie na szczyt piedestału, skąd roztacza się niesamowity widok na Nowy Jork. Istnieją również trzecie schody, prowadzące do pochodni, ale są one niedostępne dla publiczności z powodów bezpieczeństwa.

Fascynujące fakty i ciekawostki

Statua Wolności to nie tylko ogromna rzeźba, ale również obiekt pełen fascynujących faktów i ciekawostek. Czy wiesz, że na jej szczyt prowadzą 354 stopnie, a sama tablica, którą trzyma, waży aż 31 ton? Cała statua waży imponujące 229 ton, co czyni ją jedną z najcięższych rzeźb na świecie.

Korona statuy, z jej siedmioma promieniami, symbolizuje nie tylko siedem kontynentów i siedem oceanów, ale również ideę promieniowania wolności na cały świat. Promienie te mają długość 2,75 metra każdy i są widoczne z daleka, co dodaje majestatu całej konstrukcji.

Ciekawostką jest również to, że statua wyłania się z zerwanych łańcuchów, które znajdują się u jej stóp. Jest to symbol wyzwolenia z opresji, co idealnie wpisuje się w ideę wolności, którą statua ma reprezentować. Z kolei twarz Statuy Wolności wzorowana jest na twarzy matki rzeźbiarza, Frédérica Augusta Bartholdiego.

Warto również wspomnieć o samej konstrukcji stalowej, która została zaprojektowana w taki sposób, aby posąg mógł wytrzymać silne wiatry i zmienne warunki atmosferyczne. Mimo upływu lat Statua Wolności wciąż stoi dumnie, będąc jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli na świecie.

Statua Wolności skonstruowana jest z miedzi, dlatego w wyniku korozji atmosferycznej jej powłoka okryła się patyną, przez co uzyskała charakterystyczny zielony kolor. Ta warstwa patyny nie tylko nadaje posągowi unikalny wygląd, ale również chroni go przed dalszą korozją.

Znaczenie dla imigrantów

Statua Wolności stała się symbolem wolnej i bogatej Ameryki dla wielu emigrantów przybywających do Nowego Jorku. Dla wielu z nich pierwszym widokiem po długiej podróży przez ocean była właśnie Statua Wolności. Była ona symbolem nowego początku, wolności i możliwości, które czekały na nich w nowym kraju. Znajdująca się na postumencie tablica z tekstem sonetu Emmy Lazarus "Nowy kolos" jeszcze bardziej podkreśla ten aspekt.

Zwiedzanie

W wyniku zamachów z 11 września 2001 roku zamknięto wstęp dla turystów do tarasu widokowego w koronie statuy. Jednak 23 maja 2009 roku wnętrze statuy zostało przywrócone do zwiedzania, wraz z dwoma tarasami widokowymi i prowadzącymi do nich ciągami schodów. Wstęp na najwyższą część ramienia i znicza jest od 1916 roku niedostępny dla zwiedzających. W październiku 2012 roku ponownie otwarto koronę dla zwiedzających.

Zwiedzanie Statuy Wolności to nie tylko wspaniała przygoda, ale również okazja do zgłębienia historii i symboliki tego monumentalnego posągu. Warto zarezerwować bilet z wyprzedzeniem, ponieważ liczba miejsc jest ograniczona.

Statua Wolności w filmach

Statua Wolności jest częstym motywem w filmach i programach telewizyjnych, często symbolizując nadzieję, wolność, a czasem nawet zniszczenie. Oto kilka przykładów filmów, w których pojawia się Statua Wolności:

"Planeta Małp" (1968) – w finale filmu, bohater odkrywa zniszczoną Statuę Wolności, co jest szokującym dowodem na to, że znajduje się na Ziemi, a nie na innej planecie.

"Dzień Niepodległości" (1996) – posąg jest widoczny w scenach przedstawiających zniszczenie Nowego Jorku przez obcych.

"Pojutrze" (2004) – Statua Wolności pojawia się w dramatycznych scenach zalania Nowego Jorku podczas potężnej burzy.

"Ghostbusters II" (1989) – statua odgrywa kluczową rolę w finałowej scenie, gdzie bohaterowie wykorzystują ją jako "broni" do pokonania złego ducha.

"X-Men" (2000) – w kulminacyjnej scenie filmu, Statua Wolności jest miejscem walki między mutantami.

Te i wiele innych filmów pokazuje, jak głęboko zakorzeniona jest Statua Wolności w kulturze popularnej, zarówno jako symbol nadziei, jak i tło dramatycznych wydarzeń.

Podsumowanie

Statua Wolności to nie tylko monumentalna rzeźba, ale również potężny symbol wolności, demokracji i przyjaźni między narodami. Jej historia, konstrukcja oraz wymiary budzą podziw i fascynację wśród milionów ludzi na całym świecie. Każdy element tego posągu, od korony z siedmioma promieniami po zerwane łańcuchy u jej stóp, niesie ze sobą głębokie znaczenie i symbolikę.

Jeśli kiedykolwiek będziesz miał okazję odwiedzić Nowy Jork, nie przegap wizyty na Wyspie Wolności i zobaczenia na własne oczy tego niesamowitego dzieła sztuki. Statua Wolności to nie tylko symbol Ameryki, ale również uniwersalna ikona wolności i nadziei dla całego świata.