Newgrange (Irlandia) - neolityczny grobowiec sprzed ponad 4 tysięcy lat

Newgrange, znany również jako Sí an Bhrú, jest jednym z najbardziej fascynujących megalitycznych grobowców w Irlandii, znajdującym się w hrabstwie Meath. Zbudowany około 3200 roku p.n.e., ten starożytny monument prezentuje zaawansowaną wiedzę techniczną neolitycznego społeczeństwa, zdolnego do wznoszenia imponujących struktur.

Historia i konstrukcja

Newgrange składa się z dużego nasypu o średnicy 85 metrów i wysokości 13 metrów. Centralną część kompleksu stanowi kopiec o średnicy 105 metrów, otoczony 97 kamieniami, niektóre z ozdobnymi rzeźbami i malowidłami. Grobowiec skrywa w swoim wnętrzu 19-metrowy korytarz, który prowadzi do komory grobowej o wymiarach 6,5 na 6,2 metra.

Wewnątrz komory znajdują się trzy wgłębienia z czarami oraz różne artefakty, takie jak lampy, wisiorki, łuski, kościane narzędzia i fragmenty ludzkich kości. Całą konstrukcję zbudowano z kamieni pokrytych gliną i muszlami, które wydobyto z pobliskiej rzeki Boyne. Liczba kamieni użytych do budowy grobowca sięga co najmniej 200 000 ton, co podkreśla ogrom prac i zaawansowanie techniczne neolitycznych budowniczych.

Astronomiczna precyzja

Najbardziej znana cecha Newgrange to jego zdolność do oświetlenia komory grobowej podczas zimowego przesilenia słonecznego. Nad wejściem znajduje się specjalny otwór zwany boxem dachowym, przez który promienie wschodzącego słońca przenikają do wnętrza grobowca. 19-23 grudnia, około godziny 9 rano, wiązka światła przemieszcza się wzdłuż korytarza, oświetlając komorę na około 15-17 minut. Ta precyzyjna konstrukcja, umożliwiająca pomiar czasu na podstawie ruchów słońca, jest niezwykle imponująca, biorąc pod uwagę, że Newgrange powstało ponad 500 lat przed Wielkimi Piramidami w Gizie.

Mistyczna i kulturowa wartość

Newgrange nie tylko służyło jako grobowiec, ale także mogło pełnić rolę w kalendarzu neolitycznych rolników, oznaczając początek nowego roku. Jest symbolem triumfu życia nad śmiercią, co podkreśla znaczenie religijne i kulturowe tego miejsca przez wieki. Archeolodzy uważają, że Newgrange było miejscem rytualnym, gdzie odbywały się ceremonie i obrzędy związane z cyklem życia i śmierci.

Odkrycia i badania

Pomimo swojego wieku, Newgrange przez wieki pozostawało zapomniane, aż do XVII wieku, kiedy to odkryli go przypadkowi poszukiwacze kamienia do budowy. Poważniejsze badania i rekonstrukcja grobowca miały miejsce w latach 60. i 70. XX wieku pod kierunkiem profesora Briana O'Kelly'ego z University College Cork. O'Kelly zauważył, że architekci Newgrange zbudowali grobowiec w taki sposób, aby oświetlenie komory grobowej podczas przesilenia zimowego było możliwe tylko przez krótki czas, co sugeruje zaawansowaną wiedzę astronomiczną i techniczną ludzi tamtych czasów.

Podsumowanie

Newgrange, ze swoją niezwykłą architekturą, astronomiczną precyzją i kulturowym znaczeniem, pozostaje jednym z najbardziej niezwykłych miejsc w historii ludzkości. Jako świadek neolitycznej technologii i wierzeń, stanowi nie tylko archeologiczną zagadką, ale również inspiruje do odkrywania przeszłości i zrozumienia dawnych cywilizacji. Jego zachowanie i badania są kluczowe dla poznania historii nie tylko Irlandii, ale całej ludzkości.