Newgrange (Irlandia) - neolityczny grobowiec sprzed ponad 4 tysięcy lat

Newgrange, wysławiane w literaturze irlandzkiej, jest megalitycznym grobowcem korytarzowym. Jest dowodem na istnienie w owym czasie w dolinie rzeki Boyne neolitycznego społeczeństwa o zaawansowanej wiedzy technicznej.

Newgrange pochodzi z 3200 roku p.n.e., jest starsze od Myken, Piramid a nawet Stonehenge.

Na cały kompleks Newgrange składa się: duży okrąg kamienny o średnicy 105 metrów, 12 kamieni z pierwotnych 38 położonych w pobliżu grobowca, każdy wysokości do 2,4 metra. Grobowiec otoczony jest przez 97 kamieni, wiele z nich jest ozdobionych hieroglifami i malowidłami.

Do jego środka o średnicy 78 - 85 metrów prowadzi długi na 19 metów pasaż wykopany pod kątem 135° i prowadzący do sali pogrzebowej. Wewnątrz pasażu znajduje się 22 kamieni po lewej stronie i 21 po prawej.

W wewnętrznej izbie o wymiarach 6,5 x 6,2 metra znajdują się 3 wgłębienia, a w każdym stoi czara. Poza grobami znajdują się tam również: 4 lampy, 2 wisiorki, łuski, kościane dłuta oraz fragmenty ludzkich kości.

Podczas prac wykopaliskowych profesor O'Kelly zauważył, iż grobowiec ustawiono w taki sposób, że podczas zimowego przesilenia promienie wschodzącego słońca biegną wzdłuż korytarza i wpadają do komory rzucając promienie światła do serca tego tajemniczego grobowca. Całą budowlę uszczelniono tak, aby nie przenikała do niej woda oraz obwiedziono stojącymi kamieniami.

Newgrange znajduje się w zakolu rzeki Boyne. Obszar ten osobliwie obfituje w prehistoryczne zabytki. W odległości zaledwie dwóch czy trzech kilometrów znajdują się również dwa inne kopce: Knowth i Dowth. Ich rozmiary niewiele różnią się od Newgrange, lecz sądzi się, że oba powstały nieco później. Kopiec w Knowth mieści dwa grobowce korytarzowe, a na zewnątrz niego znajduje się kilka mniejszych. W pobliżu znajduje się również kilka kurhanów i stojących głazów. Nietrudno uwierzyć, że cały ten kompleks nabył przez wieki swego rodzaju mistycznej sławy. Knowth i Dowth noszą ślady późniejszych odwiedzin, lecz Newgrange pozostało nietknięte.

W 1142 r. tereny obecnego Newgrange należały do farm Mellifont Abbey, które zwane były "granges". Od 14 stulecia budowla znana była jako "New Grange".